Geologia Sudetica, 11 (1): 9-56.

Spękania skalne w południowo-wschodniej części Gór Kaczawskich i w północnej części depresji Świebodzic

Henryk Teisseyre

Abstract
Autor pomierzył 4015 spękań skalnych W południowo-wschodniej części Gór Kaczawskich oraz 1078spękań w północnej części depresji Świebodzic. Pomiary te uzupełnił obserwacjami 154 diaklaz w jednej grupie skałek najniższego kulmu niecki śródsudeckiej. Uzyskany materiał zestawił na projekcjach równopowierzchniowych. Uzupełnił go diagramami kierunku dużych uskoków, wynikających z intersekcji mapy geologicznej, oraz wykresami małych ślizgów dyslokacyjnych stwierdzonych w odkrywkach.
Chcąc skompletować niezbędny materiał obserwacyjny, autor przedstawił na wykresach pomiary uławicenia S₀, głównej foliacji S₁ a także późniejszych złupkowań S₂, S₃ S₄. Uwzględnione zostały również zespoły struktur linijnych.
Zestawiony materiał wskazuje, że spękania skalne południowo-wschodniej części Gór Kaczawskich i północnej części depresji Świebodzic łączą się zasadniczo z generalnymi założeniami tektonicznymi tej części Sudetów, a zwłaszcza z lokalnymi szczegółami tektoniki. Liczne są stosunkowo wysokoprocentowe zespoły spękań równoległych lub prawie równoległych do dużych uskoków, a także do drobnych ślizgów dyslokacyjnych, dostrzeżonych W odkrywkach. Dość często napotykamy na spękania ac lub diaklazy przez szczelinki ac predysponowane. Przebiegają one prostopadle lub prawie prostopadle do struktur linijnych. W zbadanym terenie zdają się występować także spękania pierwotne z okresu diagenetycznej konsolidacji osadów względnie zastygania potoków lawowych.

Joints in the south-eastern part of the Kaczawa Mts. and in the northern part of the Świebodzice Depression (Sudetes)

Abstract
The paper deals with the joint problem in the SE part of the Kaczawa Mountains and in the northern part of the Świebodzice Depression. A single point has been taken into account also in the Intrasudetic Basin. In the SE part of the Kaczawa Mts. the joints have been measured in the metamorphic Cambrian and Ordovician sequences, while in the Świebodzice Depression and in the Intrasudetic Basin jointing in the Culm was studied. In sum 5247 joint measurements have been executed. In order to complete the geological material, indispensable for interpretation of the joint system observed, a detailed mapping of the area investigated has been accomplished, major and minor faults have been studied, and the lineations as well as the cleavage have been measured. The main results obtained may be listed briefly as follows: the joint system of the Old Paleozoic rocks of the Kaczawa Mts. and in the Culm of the Świebodzice Depression is essentially tectonic in origin. The joint diagrams enclosed in the paper exhibit a great dispersion of the ? poles as a rule. This is mostly the result of several superimposed deformations. The prominent sets of joints are often parallel or subparallel with respect to the major or minor faults, which cut the terrain in the nearest vicinity. Some sets of joints in the metamorphic sequences are predisposed by the main foliation S₁, or by subsequent deavaqes: S₂, S₃, S₄.The joint assemblages perpendicular to the lineations (especially F₂) are frequent. They follow the ac planes of the minor fold structures. The n poles concentration maxima are often arranged in girdles, what may be explained by rotation of stress in the deformed and mooving rocks. Primary joints seem to be present especially in slightly deformed and gently dipping Culm conglomerates of the Intrasudetic Basin.

Geologia Sudetica, 11 (1): 57-100

Geneza osadów białego spągowca monokliny przedsudeckiej

Tomasz Jerzykiewicz, Piotr Kijewski, Jerzy Mroczkowski & Andrzej Karol Teisseyre

Abstract
Biały spągowiec jest transgresywnym osadem morza cechsztyńskiego na monoklinie przedsudeckiej. O depozycji w przybrzeżnej części morza świadczy występujący w nich zespół struktur sedymentacyjnych i ich orientacja. Dane petrograficzne i teksturalne wskazują na możliwość przejścia materiału piaszczystego białego spągowca przez stadium transportu eolicznego. Struktur eolicznych nie obserwowano - tradycyjny pogląd o eolicznej genezie białego spągowca nie znajduje potwierdzenia - chociaż obecność wydm na cechsztyńskim wybrzeżu jest możliwa do przyjęcia. Przy określaniu modelu środowiska sedymentacji białego spągowca i wyżej leżących łupków miedzionośnych analogii wśród środowisk współczesnych należy szukać na płaskich wybrzeżach, gdzie w strefach międzypływowych tworzą się nasypy piaszczyste i odcięte baseny akumulacji drobnodetrytycznej, w których - podobnie jak na wybrzeżach namorzynowych - możliwy jest rozwój roślinności. Przyjęcie takiego modelu środowiska sedymentacji osadów białego spągowca i łupków miedzionośnych byłoby zgodne z hipotezą powstawania złóż miedzi monokliny przedsudeckiej na drodze procesu sabkha. Okruszcowanie piaskowców jest niewątpliwie wtórne, powstało ono w wyniku migracji roztworów w złożonym osadzie w stadium wczesnej diagenezy.

Origin of the Weissliegendes deposits in the Fore-Sudetic Monocline

Abstract
The Weissliegendes sandstone of the Fore-Sudetic Monocline is a transgressive deposit of the Zechstein Sea. The interpretation of the Weissligendes asanear-shore deposit seems to be confirmed by sedimentary structures observed within it as well as their orientation. Both petrographic and textural investigations indicate that the detrital material of the Weissliegendes sandstones could have been subjected to aeolian transportation. In contrast, structures typical of aeolian deposits have not been encountered as yet. It appears, therefore, that the traditional opinion as to the aeolian origin of the deposits considered cannot be upheld. However, one may assume that coastal dunes could indeed have been developed along the Zechstein Sea shoreline. Contemporary analogues to the sedimentary environments of the Weissliegendes sandstones and the Kupferschiefer are to be looked for among flat coasts, where sandy embankments growing in the tidal zone give way to the formation of cut-off basins that, in turn, offer circumstances favourable for both the accumulation of fine-grained sediments and the development of plants. Sucha model would be in keeping with a hypothesis that the Weissliegendes ore deposits originated due to sabkha processes. The mineralization of the sandstones is undoubtedly a post-depositional phenomenon and shows evidence of having resulted from the early-diagenetic migration of solutions in already deposited sediments.

Geologia Sudetica, 11 (1): 101-177.

Tectonic and metamorphic events in the Polish part of the Orlickie Mts.

Andrzej Żelaźniewicz

Abstract
Brief petrographical characteristic of rocks belonging to the Stronie formation and the Nove Mesto formation as well as gneisses of the Śnieżnik type is given. Three major stages and within them six deformational phases (F₁-F₆) were recorded in these rocks. The two oldest phases (F₁ and F₂) stimulated and were followed by metamorphic events (M₁ and M₂) taking place at the time of kinematic calm. F₁ and F₂ folds are tight and roughly co-axial. They have NW - SE or NE - SW trending (because of subsequent rotations), generally northwesterly or westerly dipping axial planes and plunge at different angles to NW or at very small angles to NE. Folds of these both sets were accomplished at first by flexure mechanism and later on by superimposed shearing. The shear gliding in F₂ + M₂ phase was parallel to the planes of axial foliation referred to as S₂ and perpendicular to F₂ axial directions. This shearing exerted considerable influence on the mode of transformations of rock fabric involved as well as arrangement of rock-forming minerals. F₁ + M₁ and F₂ + M₂ phase gave rise to independent mineral indexes and sets of fabric characteristic of each of the phases. Features of these two sets of fabric were recognized well and studied in the hinge regions of F₂ folds occurring in every lithological variety. Original sedimentary rocks (perhaps of Proterozoic age) were regionally metamorphosed and metamorphically differentiated under conditions of greenschist facies (M₁ phase) and next under those of amphibolite facies (M₂ phase). The main folds of the investigated region were developed during F₂ + M₂ phase, probably at the Caledonian-Variscan turn. They display tight or isoclinal geometry. The fourth deformational movements referred to as F₄ resulted in diagonal (transversal refolding of the earlier structures on the southwesterly dipping axial planes (S₄) and about westerly plunging axes. F₄ folds were accomplished by flexure mechanism and are characterized by persistently northern asymmetry. Brittle structures started to develop in the F₄ phase. F₄ and F₆ folds are responsible for the reorientations of structural elements of the main folds (F₂).

Geologia Sudetica, 11 (2): 7-147.

Granitoidy kłodzko-złotostockie i ich kontaktowe oddziaływanie na skały osłony (Studium petrograficzne)

Bogumił Wierzchołowski

Abstract
Opracowano petrograficznie granitoidy, skały żyłowe i ultramaficzne kłodzko-złotostockiego masywu intruzywnego oraz utwory kontaktowo-metamorficzne jego aureoli kontaktowej. Określono temperatury krystalizacji skaleni w granitoidach w oparciu o dwuskaleniowy termometr geologiczny Bartha oraz biotytów w granitoidach i hornfelsach na podstawie zawartości skandu w biotycie. Oznaczono stopień trójskośności skaleni potasowych z granitoidów oraz stan uporządkowania struktur skaleni potasowych z granitoidów i skał kontaktowo przeobrażonych na podstawie pomiarów kąta IV. Zrekonstruowano rozmieszczenie temperatur w aureoli kontaktowej masywu i porównano je z hipotetycznym rozkładem temperatur w osłonie intruzji granitoidowej o grubości 5000 m. Wyprowadzone wnioski tyczą się genezy kłodzko-złotostockiego masywu granitoidowego i magmy granitoidowej, stanu termicznego tej magmy, głębokości na której dokonała się intruzja oraz ciśnienia panującego w czasie intrudowania magmy i przemian kontaktowo-metamorficznych. Odtworzono również przypuszczalną historię rozwoju masywu granitoidowego i jego osłony. W pracy zamieszczono 39 analiz chemicznych granitoidów, skał żyłowych i metamorficznych oraz 17 analiz chemicznych minerałów ze skał magmowych i metamorficznych. W liczbie tej mieści się 17 analiz chemicznych skał i 8 analiz chemicznych minerałów dotychczas nie publikowanych.

Granitoids of the Kłodzko-Złoty Stok massif and their contact influence on the country rocks (petrographic characteristics)

Abstract
The Kłodzko-Złoty Stok granitoid massif occurring in the Central Sudetes (fig. 1) is bounded on the south-east by the metamorphic complex of Lądek and Śnieżnik Kłodzki, and on the north-west by the crystalline complex of Kłodzko and the Bardo structure. The massif is fault-bounded on the east by the Sudetic marginal fault, and on the west by the eastern fault of the Upper Nysa graben. The massif is crescent-shaped with its convex side looking towards the south-east. On the convex side of the massif occur schists of the metamorphic complex of Lądek and Śnieżnik Kłodzki (Precambrian; fig. 2). While on the concave side there are present greenschists and paleo-volcanic rocks of the crystalline complex of Kłodzko as well as contact metamorphic rocks of the Bardo structure (mainly altered Lower Carboniferous sedimentary rocks).