Geologia Sudetica, 30: 3-20.

The 87Rb-86Sr isotope geochemistry of the blueschist and greenschist metavolcanics of the Rýchory Mts crystalline complex, West Sudetes, Bohemian Massif

Jiři Bendl, František Patočka & Edvin Pivec

Abstract
The blueschists and greenschists of the Radčice Group (the Rychory Mts complex, West Sudetes) were analysed for Rb-Sr isotopes. The ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr values of the metabasites, recalculated to Early Cambrian-Early Ordovician ages presumed for their magmatic origin, are mostly scattered between values of mantle-derived igneous rocks and Early Paleozoic oceanic waters. Either an introduction of seawater Sr into protolith or secondary alteration of Rb-Sr system during regional metamorphism can be a reason of this feature. Two extremely high Sr isotope values possibly indicate an input of radiogenic Sr leached from rocks of continental crust by post-magmatic hydrothermal alterations and/or metamorphic fluids.
Due to the scatter of the measured values in the Rb-Sr diagram it is impossible to derive an isochron and initial Sr isotope ratio valid for the whole sample set of the metabasites. However, two blueschists, only weakly altered, are giving value 0.7039 as initial ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr ratio. Thus a mantle-derived origin of the primary rocks can be presumed. The „isochron” denned by these samples in the Rb-Sr plot may be an indication of the Late Proterozoic to Early Ordovician magmatic age of the metabasite protolith. The Early Ordovician age may be accepted provided that the Radčice Group metabasite protolith took origin during hypothetic early-stage seafloor spreading, following on the intracontinental rifting dated to the same period by bimodal volcanism of the East Krkonoše Mts. This event would be set into the concept of Early Paleozoic rifting and opening of oceanic basins along the northern periphery of Gondwana.

Geologia Sudetica, 30: 21-57

Porównanie wybranych sekwencji osadów jeziornych czerwonego spągowca z basenów śródsudeckiego, północnosudeckiego i boskowickiego

Krzysztof Mastalerz & Slavek Nehyba

Abstract
Sekwencje głębokich jezior o stratyfikowanych wodach wyróżniają się wśród osadów jeziornych czerwonego spągowca Europy Centralnej znaczną miąższością oraz zróżnicowaniem lito- i biofacjalnym. W ich obrębie wyróżnić można asocjacje facjalne związane z następującymi subśrodowiskami: 1) mułowej równi nadbrzeżnej, 2) sebkhi/playi, 3) równi deltowej, 4) przybrzeża, 5) podwodnego skłonu deltowego, 6) stożków podwodnych i 7) otwartego jeziora. Porównanie sekwencji osadów takich jezior z basenów północnosudeckiego, śródsudeckiego i boskowickiego pozwoliło ujawnić w nich szereg podobieństw. W sekwencjach tych wyraźnie zaznacza się prawie symetryczna budowa związana z transgresywno-regresywnym cyklem ich rozwoju. Sekwencje jeziorne ze zbadanych basenów wykazują objawy licznych, krótkotrwałych wahań poziomu wody, spłycania się, a nawet subaeralnej ekspozycji, oraz cechują się progradacyjnymi seriami osadów deltowych w częściach regresywnych. Podobieństwa te wynikają z podobnego schematu rozwoju jezior w wymienionych basenach. Przy założeniu zbliżonych warunków klimatycznych wskazuje to na podobieństwo charakteru basenów sedymentacyjnych i ich reżimu tektonicznego. Szczegóły składu facjalnego oraz wertykalnej organizacji różniące omawiane sekwencje wynikają natomiast z warunków specyficznych dla danego basenu, ze zdarzeń wyjątkowych oraz z lokalizacji analizowanych przekrojów w obrębie basenu.

Comparison of Rotliegende lacustrine depositional sequences from the Intrasudetic, North-Sudetic and Boskovice basins, (Central Europe)

Abstract

Depositional sequences which originated in deep lakes with stratified water column are particularly thick and contain diversified lithofacies and biofacies, as compared with the other lacustrine deposits of the Rotliegende of the Central Europe. Such sequences include several facies assemblages which have been connected with the following subenvironments: 1) coastal mudflat, 2) sabkha/playa, 3) delta plain, 4) nearshore, 5) subaqueous delta slope, 6) subaqueous fan and 7) open lake. Rotliegende lacustrine depositional sequences from the Intrasudetic, North-Sudetic and Boskowice basins reveal a number of features in common. Symmetric vertical organization of these sequences, which resulted from the transgressive-regressive cycle of the lake development is one of the most striking common features. Depositional sequences of the lakes under description exhibit evidence of frequent lake level fluctuations, subaerial exposition and contain small-scale shallowing-up motifs. Regressive segments of these sequences consist of progradational deltaic deposits. The general similarities resulted from similar evolution of the lakes within individual basins. Thus, it is suggested that the general characteristics and tectonic regime of the host sedimentary basins were similar, assuming uniform palaeoclimatic conditions for the area of Central Europe. Details of the facies composition and vertical organization, which vary within individual sequences resulted, in turn, from the conditions specific of individual basins, and they depended on exceptional events and on the location of the studied sections within the basins.

Geologia Sudetica, 30: 59-115.

Petrogeneza marmurów z południowo-wschodniej części metamorfiku Śnieżnika (Sudety)

Stanisław Koszela

Abstract
Wyniki badań terenowych wykazały, że skały węglanowe w formacji Stronią występują w zespołach od kilku do kilkunastu soczew rozprzestrzenionych na długości do kilku kilometrów. Pojedyncze soczewy mają miąższość do kilkudziesięciu i długość do kilkuset metrów. Mają one sedymentacyjną genezę i są przestrzennie związane głównie z asocjacją skał metawulkanicznych. Na podstawie badań petrograficznych i chemicznych, wśród skał formacji Stronią zawierających węglany wyróżniono: marmury, marmury z krzemianami i skały węglanowo-krzemianowe. Wśród nich wydzielono następujące litotypy: C - marmury kalcytowe: białe, grubo- lub średnioblastyczne, o mikrostrukturach bezładnych, łuseczkowych; D - marmury dolomitowe: kremowe, drobnoblastyczne, laminowane; CD - marmury kalcytowo-dolomitowe: biało-kremowe, heteroblastyczne, laminowane; SC, SCD, SD - marmury kalcytowe, kalcytowo-dolomitowe i dolomitowe z krzemianami: biało-zielone, lub biało-brązowe, heteroblastyczne, heterolitycznie laminowane, smużyste, soczewkowe; G - marmury i marmury z krzemianami zawierające grafit: ciemnoszare, grubo- lub średnioblastyczne, heterolitycznie laminowane, smużyste, soczewkowe; CS - skały węglanowo-krzemianowe, petrograficznie zróżnicowane. W obrębie i na kontakcie ze skałami wulkanogenicznymi występują litotypy CS, SC i G; w stropie profilu skał węglanowych występują litotypy C, CD i D. Nieliczne, słabo zachowane kalcytowe relikty biogeniczne o cechach szkieletowych wskazują na paleozoiczny wiek i biogeniczną genezę przynajmniej części skał węglanowych formacji Stronią. Występowanie skał węglanowych w asocjacji metawulkanicznej, cechy petrograficzne litotypów i relikty struktur sedymentacyjnych: uławicenie, laminacja, spływy sedymentacyjne (?), sugerują, że osady węglanowe były deponowane w środowisku płytkowodnym, w dużej odległości od krawędzi kontynentu, na obszarze z wyraźnym wpływem działalności wulkanicznej. Pozycja litotypów dolomitowych w profilu skał węglanowych i cechy petrograficzne dolomitu wskazują na diagenetyczną dolomityzację skał węglanowych formacji Stronią. Paragenezy mineralne, wyniki oznaczeń dekrepitometrycznych i wyniki geotermometru węglanowego świadczą o tym, że przeobrażenia skał węglanowych zachodziły w warunkach facji amfibolitowej w temperaturze około 500°C i przy ciśnieniu 5 kbar.

Petrogenesis of marbles from the south-eastern part of Śnieżnik Metamorphic Massif (Sudetes)

Abstract

In the Śnieżnik Metamorphic Massif (West Sudetes, Poland) carbonate rocks appear in the Stronie Formation. The results of field researches show that within the Stronie Formation they occur usually in some kilometres long arrays of lenses. Such individual lenses are a few to tens of meters thick and a few to hundreds of meters long. They are of sedimentary genesis and belong mainly to the metavolcanic association. Based on chemical and petrographical studies the following types of rocks with carbonates were distinguished: marbles, marbles with silicates and carbonate-silicate rocks. Further subdivision allows to discern several lithotypes of carbonate rocks: C - calcareous marbles: white, coarse and medium blastic, with homogeneous and flake microstructures; D - dolomite marbles: creamy, fine blastic, with lensoidal or laminated microstructures; CD - calcareous dolomite marbles: white creamy, heteroblastic, laminated; SC, SCD, SD - calcareous marbles, calcareous dolomite marble and dolomite marbles with silicates: white green or white brown, heteroblastic, with lensoidal or laminated heterolitic microstructures; G - graphite marbles and graphite marbles with silicates: light to dark gray, coarse to fine blastic, with lensoidal or laminated heterolitic microstructures; CS - carbonate-silicate rocks: petrographically differentiated. The lithotypes CS, SC and G occur within and at the contact with volcanogenic rocks; the lithotypes C, CD and D are present at the top of carbonate rocks profile. A few badly preserved calcitic bioclasts point to Paleozoic age and biogenic origin of a part of carbonate rocks from the Stronie Formation. The occurrence of carbonate rocks in metavolcanic association, the petrographic features of lithotypes and the relicts of sedimentary structures such as layering, lamination, and sedimentary flows (?) suggest, that the carbonate sediments have been deposited in a shallow water environment, far away from the continental margins, in the area of distinct volcanic activity. The position of dolomite lithotypes in the profile of carbonate rocks and petrographic features of dolomite point to diagenetic dolomitization. Mineral parageneses, decrepitometric data and the results of the carbonate geothermometer indicate amphibolite facies metamorphism at temperature of ca 500°C and pressure of 5 kbar.